Алт эллиотын давалгааны онолын дагуу өсөхөөс татгалзсаар байна. 5-р давалгаа хүчинтэй хэвээр үлдэхийн тулд 1460 аас доош орж болохгүй. Индикаторууд бүгд доош чиглэж байна. 7 сар бол ихэвчлэн үнэт металл-д ээлгүй сар байдаг.
Saturday, June 25, 2011
Tuesday, June 21, 2011
Энд тэнд бичсэн зүйлс - авилгалын талаар
Хүний үнэргүй адгийн амьтад хүний эрх гэж хашгирч байгаа нь харамсалтай юм. Нийгмийн баялагийг цөөн хэдэн хүн үргэлж идэж байдаг гэж тэнэг нь та нарт хэлсэн байнаа. Бруней гэж улс 100000 хүнтэй. Газарын тосноос олдог орлогоо бүх хүнд тэнцүү хувааж өгдөг гэж байгаа. Тэнд авилга гээч зүйл огт байхгүй. Харин бид хэдэн үе ээрээ идэж барахгүй баялагтай гэх мөртлөө хүн амын дийлэнх хувь ядуу амьдарч болж байгаа юм уу. Эсвэл бид нэг нэгнийхээ ядуу амьдарч зовж тарчилж байгааг харж бахаа хангадаг болсиймуу. Хүний хийсэн нүгэл үр хүүхдээр нь гардаг гэж хууччуул ярьдаг. Тийм л зүйл битий болоосой. Бидний хийсэн сэтгэлийн нүгэл ч тоймгүй шүү нөхдөө. Мэдээж өөдгүй хүний хүүхэд болж төрөхийг хэн ч сонгоогүй. Бид угаасаа эцэг эхээ сонгож чадахгүй. Бид сүүлийн 16 жилийн дотор үндсэндээ хүний мөн чанараа алдсан, зүгээр л барууны нийгмийн зохиомол хүний үнэргүй хэв загварын хүүхэлдэйнүүд болсоноо анзаарахгүй байгаа бололтой. Бидний уужим сайхан сэтгэл, хүнлэг чанарууд хааччаа вэ. Одооны хүмүүс хүний амжилтанд дотороо хорсон зүхэж, хүний зовлонд бах нь ханаж нүд нь сэргээд ирдэг болжээ. Тэгээд ярьж байгаа зүйл нь үндэсний, Монголын гэх зүйл огт байхгүй. Дандаа л барууны номлогчдын ном зохиолоос иш татсан хүний эрх, нийгмийн эрх тэгш байдал, баян ядуу бол байгалийн шалгарал гэх мэт зүйл донгосно. Хүний нийгэм бол оюун ухааны хүчээр нийгэмд байгаа асуудлыг шийдвэрлэж бүгдээрээ эрх тэгш сайхан амьдрахын төлөө зүтгэдэг гэж би ойлгодог. Гол нь бид энэ хүсэл эрмэлзэлээ гэр бүл, танил талаасаа хэтрүүлж хэрэгжүүлж чадахгүй байгаад гол нь оршино. "Би" эсвэл миний ах эгч л болж байвал бусад нь яахав гэсэн харалган бодолд идүүлчихэж. Бид бол Монголчууд, бид нэгэн гэр бүл гэдгээ ийм богинохон хугацаанд алдчихдаг өрөвдмөөрч үндэстэн юм даа бид.
Хүүхэд ер нь тийм ариухан амьтан биш шүү дээ. Бид хүүхэд байхдаа ер нь маш их амьтан алдаг шүү дээ кэкэ. Хэн царцаа шоргоолж шатааж, хөл толгойгийн тасалж, зурам урхидаж арьсын өвчиж, муур гөлөг дүүжилдэг билээ. Бүгдийг нь л хүүхдүүд хийдэг. Хүн бол амьтаныхаа үүднээс бол араатан. Дандаа цуст яргалал үйлдэхэд бэлэн байдаг. Харин нийгэм биднийг амьтанаас зааглаж хамтран амьдрахад тусалдаг. Бид одоо хүчтэй нь хүчгүйгээ идэж араатан шиг аашилж байна. Энэ чинь өөрсдийн хөгжилөөсөө хэдэн мянган жилээр ухарч байгаагийн шинж бусуу? 1990 оны ардчиллыг гардаж хийсэн хүмүүс одоо бид ийм нийгэмийг хүсээгүй сайн сайхан амьдралыг, бүгдээрээ хангалуун, энэрэнгүй нийгмийг байгуулхын төлөө тэмцсэн гэж ярьж байна билээ. Харин цөөн бусармаг хүмүүсийн харгайгаар коммунист дэглэмээсээ долоон дор тамын тогоонд орчлоо гэж тэд халаглаж байна. Ер нь нийгмийн зохион байгуулалт өөрчлөгдөх үед өөдгүй хүмүүс хувийн ашиг хонжоо хайж эх орноо битгий хэл өөрийгөө худалдахад бэлэн байдаг нь үнэн. Гэхдээ ийм зүйл үргэлж муугаар дуусч байсан. Тэгэх ч болно. Энэ бол зөвхөн нэг нь их идэж нөгөө нь траншейнд хоосон даарч хонож байгаадаа ч биш юм. Өгөх ёстой өгөх ёсгүй ч гэсэн зүйл биш. Энэ бол бидний Монголчуудын хүн чанар, ёс суртахууны асуудал. Энэ бол би баян тансаг амьдармаар байгаа тул чи гудамжинд унт гэж 9 настай хүүхдэд хэлж байгаатай яг адил зүйл!
Харин тийн гэдэс цатгалан яваа цөөн хүний цаана хэдэн мянган хүүхэд өлсч цангаж даарч хөрч хүчирхийлэлд өртөж байна. Дэндүү цөөн Монголчууд дэндүү олноороо тарчилж байна. Шударгаар ажиллаж амьдарч яваа хүнийг хэн оролдож байлаадаа ер нь. Би лав хувьдаа сумоч Батбаяр, Дагвадоржийн хүүхдүүдийг бузар мөнгөөр амь зуулга хийж байгаа гэж бодохгүй байна. Тэд хүч хөдөлмөрөөрөө шударгаар энэ бүхнийг бүтээсэн хүмүүс. Энд байгаа хүн бүр өөрийн амьдралаа дээшлүүлэхийн тулд чадах бүхнээ хийж байгаа гэдэгт ямар ч эргэлзээ алга.
Гэхдээ хүн зөвхөн өөрийгөө бодоод явдаг амьтан биш сүрэг буюу нийгмийн амьдралаар замнадаг тул нийгмийн алдаа дутагдлыг хэлж хэлэлцэж байх нь бидний зайлшгүй үүрэг юм. Хүний ямар амьдрах нь бусдад хамаагүй гэхдээ бас хамаатай. Бид бие биенийхээ яаж амьдарч ямар аргаар мөнгө олж байгааг хараагүй биш харж байгаа. Хүн яагаад ингээд хашгираад эхэлдэг вэ гэхээр бусдын жаргал нөгөө хэсэгт нь зовлон болоод эхлэхээр хашгирч эхэлж байгаа юм. Бусдын идсэн мөнгөнөөс болж төдий хэмжээний айл өрхийн төсөв дутаж, хүүхэд нь өлсч, хүүхэд аргагүйн эрхэнд ажил хийхэд хүрч, гэр бүлийн уур амьсгал хүйтэрч, хэрүүл тэмцэлтэй болж байгаа.
Хэрвээ нэг хэсэг нь идсэн ч бусад нь гэдэс цатгалан байвал бас яая гэхэв. Гэхдээ бодит амьдрал тиймгүй байна.
Үнэхээр авилгал гээч энэ зүйл бусдын хувь заяа, амьдралд нөхөж баршгүй гай авчирч байгааг америкийн нийгэм судлаачид манайд ирээд судалгаагаар тогтоосон. АНУ-ын төрийн тэргүүн Буш ирээд танай орон авилгалаа цэгцлэх цаг болсон шүү гэж хатуу анхааруулсан. Бид үнэхээр Хөх Монголын үр сад юм бол хүн бүрийн, хүүхэд бүрийн сайн сайхны төлөө ухаалгаар ажиллаж хөдөлмөрлөх ёстой. Баян хүмүүсийг хоморголон устгаж үр хүүхдийг нь хэлмэгдүүлий гэсэн санаа энд байхгүй. Баячуудыг бүгдийн аллаа гээд нийгэм тэгш сайхан амьдардаггүйг түүх харуулсан. Зүгээр л баян хүмүүс өөрийн боломжит орлогоосоо илүү ихийг хүсч хууль зөрчихгүй байгаасай л гэж хүсч байна.
Чи хэзээ нэгэн цагт хань ижил үр хүүхэдтэй болж амьдралийг арай өөрөөр харж нүд чинь нээгдэх болно. Амьдрал бодсон шиг амар биш гэхдээ бас тийм засч болшгүй хэцүү ч зүйл биш. Бид хэдэн биенээ хянахгүй гээд хаачих билээдээ. Нэгэнт л энд онцгүй байна гээд өөр гариг руу нүүхгүйгээс хойш. Алдаа дутагдал байгаа цагт үүнийг хэн нэг нь ярих л болно. Би биш юмаа гэхэд өөр нэг эх орноо гэх сэтгэлтэй аавын хүү ярьж л таараа.
Бас нэг ийм зүйл байна. Тэдгээр болдоггүй хүмүүсийг зүгээр л мартаад орхичиж болдоггүй юмуу гэж? Тэгж хэзээ ч болохгүй. Яагаад гэвэл муу хүмүүс муу үйлээсээ хэзээ ч ухрахгүй улам л лавшруулан хийсээр л байх болно. Ярьж хэлэхгүй бол нийгэм контролоо алдана гэсэн үг. Тэгээд хэзээ нэгэн цагт хэн нэгний маань дагзанд буу тулгаад зогсч байх вий.
Хүний хэрэгцээ үнэндээ бага шүү дээ. Би нэг аяга хоол иднэ за яахав цадахгүй бол дахиад нэг аягийг гөвчихнө. За тэгээд орон гэр хань ижил байхад ерөнхийдөө болоод явчиж байгаан. Хэрвээ чи энэ улсад аугаа их гавьяа байгуулаад эдийн засгийг тэнгэрт мандуулчиж чаддаггүй юмаа гэхэд зүгээр л сайхан боловсрол эзэмшээд сайхан гэр бүл зохиогоод үр хүүхдээ сайхан хүмүүжүүлээд энгийн сайхан гэр бүл болж төлөвшөөсэй л гэж хүн бүрт хэлэхгээд байна. Энэ богинохон амьдралдаа хүн шиг л яваад бусдад хар муу саналгүй хор хохирол учруулахгүй байчихад л бид эх орныхоо төлөө ихийг хийж байгаа нь тэр. Тэрнээс аугаа их шинжлэх ухааны нээлт хийгээд нийгэмд хувьсгал гаргаадах гэж хүн бүрээс шаардах нь утгагүй. Дор бүрнээ өөрийн хийж чадах бүхнээ дээд цэгт нь хийчхэд л жинхэнэ эх оронч хүн. Би эх оронч гээл бүх эрчүүд нь хил дээрээ хөтлөлцөж зогсох шог биздээ айн. Мөн олигархуудад ард түмнийг ядуу байлгах зориудын сонирхол байгаа нь мэдээжийн зүйл. Ядуу хүнээр хүссэнээ хийлгэж худалдаж авахад амархан шүү дээ. Охид хүүхнүүдийг нь дураараа эдэлж, хөвгүүд залуусыг нь уул уурхай харуул манааны ажилд зархийн тулд л юм.
Бас нэг ужгирсан асуудал бол монголчуудын дундах айдас ба үл итгэлцэл. Бид алхам тутамдаа бие биенээсээ айж хэнд хулхидуулчих бол гэж эмээж явдаг болж. Айдас бол өвчин. Ужгирхаараа хүнийг дотроос нь идэж тэр хүн амьдаараа өмхийрөх болно. Айдаст автсан хүн маш их бэрхшээлтэй тулгардаг. Тиймээс айдсыг ул мөргүй таягдах хэрэгтэй. Олигархуудад нийгмийг айдаст автуулах сонирхол бас л бий. Цагдаа, тагнуулын төв газрыг ард түмний төлөө биш ард түмнийг залхаан цээрлүүлэх газар болгон ашиглаж байгаа нь үүний тод жишээ. Айдаст автсан хүнийг удирдан залахад бас амархан.
Хүмүүс олигархи, гэмт хэргийн бүлэглэлүүдтэй муудалцахаас их айдаг. Энэ чинь буруу! Ингэснээрээ та тэдэнд бузар үйл бохир бизнесээ өргөжүүлэх боломж олгоно. Тэд таныг болоод танай гэр бүлийг ална тална гэж сүрдүүлдэг. Үүнээс айх зүйл байхгүй. Нэг үхэхээс ямар хоёр үхэх бишдээ. Үзээд л гарах хэрэгтэй. Тэдэнд ч бас гэр бүл гээд үнэт зүйлс байгаа, адилхан л тэдний үнэт зүйлст халдана гэдгээ хэл. Таныг цохьвол эргүүлээд цохь. Алах гэж дайрвал өөдөөс нь алах гэж дайрах хэрэгтэй. Үүний цаана юу хэлэхгээд байна вэ гэвэл өөдгүй хүмүүст ч гэсэн айдас бий. Энэ бол зөвхөн сэтгэл зүйн тулаан. Хэрвээ тэдэнд хатуухан хариу баривал тэд зүрхшээж дахиж зориглохгүй. Хэрвээ айх юм бол улам амтшиж улам гүнзгийрэх болно.
Нэг жишээ хэлье л даа. 10 жилийн нэг хүүг өөр нэг танхай банди үргэлж дээрэлхэж зодож, дээрэмдэж , элдэвээр доромжилдог байжээ. Хүү түүнээс үхтлээ айж сургуульдаа очихоос цэрвэж ер нь түүний амьдрал там болсон байлаа. Тэгээд тэр өөрийнхөө энэ урагшгүй амьдралыг удаан бодож үзэв. Бодоод байсан чинь хамгийн гол буруутан нь танхай этгээд биш тэр хүү өөрөө байлаа. Тэр өөрөө л анхнаасаа түүнд дээрэлхүүлж түүний бүх ёс бус авирыг тэгэх л ёстой аятай тэвчиж байжээ. Тэгээд эсэргүүцэл үзүүлэхгүй бол энэ бүхэн хэзээ ч дуусахгүй гэдгийг ухаарав. Өөрийнхөө төлөө хатуу зогсохоор шийдэж сургуульдаа очоод танхай этгээдтэй таарах мөчийг хүлээлээ. Танхай банди сурсан зангаараа түүн рүү тоомжиргүй харж мөнгө байгаа эсэхийг асуув. Хүү мөнгө байгаа гэхдээ өгөхгүй гэж хэлэв. Ийм огцом хариу сонссондоо тэр уурлан хүүг дэлсээд авав. Хүү хариуд нь бас л дэлсээд авчээ. Энэ удаа танхай банди үнэхээр цочирдов. Зэвүү нь ч хүрэх шиг айдас ч хүрэх шиг болжээ. Чи яана гэнээ гээд дайртал хүү түүний нүүрлүү угсруулан нударгаа буулгаж нүүр нь цусанд будагдах нь тэр. Сүүлээ хавчиж чихээ хулмайлгасан танхай этгээд ух хумгүй зугтах нь тэр. Үүнээс хойш хүүг хэн ч оролдсонгүй гэнээ.
Ард түмэн бол яг л энэ хүүгийн адилаар доромжлол ядуу зүдүүгийн зовлонг гэтэлж байна. Хэрвээ бидэнд амьтаны өөрийгөө хамгаалах, үр хүүхэд үндэс угсаагаа хамгаалах зөн өчүүхэн төдий үлдсэн юм бол тэмцэх л хэрэгтэй. Тэмцэхгүй юм бол бид адгууснаас дор гэсэн үг. Зүгээр л ид гэхэд идээл унт гэхэд унтдаг зомби эсвэл утсан хүүхэлдэй гэсэн үг.
Хүүхэд ер нь тийм ариухан амьтан биш шүү дээ. Бид хүүхэд байхдаа ер нь маш их амьтан алдаг шүү дээ кэкэ. Хэн царцаа шоргоолж шатааж, хөл толгойгийн тасалж, зурам урхидаж арьсын өвчиж, муур гөлөг дүүжилдэг билээ. Бүгдийг нь л хүүхдүүд хийдэг. Хүн бол амьтаныхаа үүднээс бол араатан. Дандаа цуст яргалал үйлдэхэд бэлэн байдаг. Харин нийгэм биднийг амьтанаас зааглаж хамтран амьдрахад тусалдаг. Бид одоо хүчтэй нь хүчгүйгээ идэж араатан шиг аашилж байна. Энэ чинь өөрсдийн хөгжилөөсөө хэдэн мянган жилээр ухарч байгаагийн шинж бусуу? 1990 оны ардчиллыг гардаж хийсэн хүмүүс одоо бид ийм нийгэмийг хүсээгүй сайн сайхан амьдралыг, бүгдээрээ хангалуун, энэрэнгүй нийгмийг байгуулхын төлөө тэмцсэн гэж ярьж байна билээ. Харин цөөн бусармаг хүмүүсийн харгайгаар коммунист дэглэмээсээ долоон дор тамын тогоонд орчлоо гэж тэд халаглаж байна. Ер нь нийгмийн зохион байгуулалт өөрчлөгдөх үед өөдгүй хүмүүс хувийн ашиг хонжоо хайж эх орноо битгий хэл өөрийгөө худалдахад бэлэн байдаг нь үнэн. Гэхдээ ийм зүйл үргэлж муугаар дуусч байсан. Тэгэх ч болно. Энэ бол зөвхөн нэг нь их идэж нөгөө нь траншейнд хоосон даарч хонож байгаадаа ч биш юм. Өгөх ёстой өгөх ёсгүй ч гэсэн зүйл биш. Энэ бол бидний Монголчуудын хүн чанар, ёс суртахууны асуудал. Энэ бол би баян тансаг амьдармаар байгаа тул чи гудамжинд унт гэж 9 настай хүүхдэд хэлж байгаатай яг адил зүйл!
Харин тийн гэдэс цатгалан яваа цөөн хүний цаана хэдэн мянган хүүхэд өлсч цангаж даарч хөрч хүчирхийлэлд өртөж байна. Дэндүү цөөн Монголчууд дэндүү олноороо тарчилж байна. Шударгаар ажиллаж амьдарч яваа хүнийг хэн оролдож байлаадаа ер нь. Би лав хувьдаа сумоч Батбаяр, Дагвадоржийн хүүхдүүдийг бузар мөнгөөр амь зуулга хийж байгаа гэж бодохгүй байна. Тэд хүч хөдөлмөрөөрөө шударгаар энэ бүхнийг бүтээсэн хүмүүс. Энд байгаа хүн бүр өөрийн амьдралаа дээшлүүлэхийн тулд чадах бүхнээ хийж байгаа гэдэгт ямар ч эргэлзээ алга.
Гэхдээ хүн зөвхөн өөрийгөө бодоод явдаг амьтан биш сүрэг буюу нийгмийн амьдралаар замнадаг тул нийгмийн алдаа дутагдлыг хэлж хэлэлцэж байх нь бидний зайлшгүй үүрэг юм. Хүний ямар амьдрах нь бусдад хамаагүй гэхдээ бас хамаатай. Бид бие биенийхээ яаж амьдарч ямар аргаар мөнгө олж байгааг хараагүй биш харж байгаа. Хүн яагаад ингээд хашгираад эхэлдэг вэ гэхээр бусдын жаргал нөгөө хэсэгт нь зовлон болоод эхлэхээр хашгирч эхэлж байгаа юм. Бусдын идсэн мөнгөнөөс болж төдий хэмжээний айл өрхийн төсөв дутаж, хүүхэд нь өлсч, хүүхэд аргагүйн эрхэнд ажил хийхэд хүрч, гэр бүлийн уур амьсгал хүйтэрч, хэрүүл тэмцэлтэй болж байгаа.
Хэрвээ нэг хэсэг нь идсэн ч бусад нь гэдэс цатгалан байвал бас яая гэхэв. Гэхдээ бодит амьдрал тиймгүй байна.
Үнэхээр авилгал гээч энэ зүйл бусдын хувь заяа, амьдралд нөхөж баршгүй гай авчирч байгааг америкийн нийгэм судлаачид манайд ирээд судалгаагаар тогтоосон. АНУ-ын төрийн тэргүүн Буш ирээд танай орон авилгалаа цэгцлэх цаг болсон шүү гэж хатуу анхааруулсан. Бид үнэхээр Хөх Монголын үр сад юм бол хүн бүрийн, хүүхэд бүрийн сайн сайхны төлөө ухаалгаар ажиллаж хөдөлмөрлөх ёстой. Баян хүмүүсийг хоморголон устгаж үр хүүхдийг нь хэлмэгдүүлий гэсэн санаа энд байхгүй. Баячуудыг бүгдийн аллаа гээд нийгэм тэгш сайхан амьдардаггүйг түүх харуулсан. Зүгээр л баян хүмүүс өөрийн боломжит орлогоосоо илүү ихийг хүсч хууль зөрчихгүй байгаасай л гэж хүсч байна.
Чи хэзээ нэгэн цагт хань ижил үр хүүхэдтэй болж амьдралийг арай өөрөөр харж нүд чинь нээгдэх болно. Амьдрал бодсон шиг амар биш гэхдээ бас тийм засч болшгүй хэцүү ч зүйл биш. Бид хэдэн биенээ хянахгүй гээд хаачих билээдээ. Нэгэнт л энд онцгүй байна гээд өөр гариг руу нүүхгүйгээс хойш. Алдаа дутагдал байгаа цагт үүнийг хэн нэг нь ярих л болно. Би биш юмаа гэхэд өөр нэг эх орноо гэх сэтгэлтэй аавын хүү ярьж л таараа.
Бас нэг ийм зүйл байна. Тэдгээр болдоггүй хүмүүсийг зүгээр л мартаад орхичиж болдоггүй юмуу гэж? Тэгж хэзээ ч болохгүй. Яагаад гэвэл муу хүмүүс муу үйлээсээ хэзээ ч ухрахгүй улам л лавшруулан хийсээр л байх болно. Ярьж хэлэхгүй бол нийгэм контролоо алдана гэсэн үг. Тэгээд хэзээ нэгэн цагт хэн нэгний маань дагзанд буу тулгаад зогсч байх вий.
Хүний хэрэгцээ үнэндээ бага шүү дээ. Би нэг аяга хоол иднэ за яахав цадахгүй бол дахиад нэг аягийг гөвчихнө. За тэгээд орон гэр хань ижил байхад ерөнхийдөө болоод явчиж байгаан. Хэрвээ чи энэ улсад аугаа их гавьяа байгуулаад эдийн засгийг тэнгэрт мандуулчиж чаддаггүй юмаа гэхэд зүгээр л сайхан боловсрол эзэмшээд сайхан гэр бүл зохиогоод үр хүүхдээ сайхан хүмүүжүүлээд энгийн сайхан гэр бүл болж төлөвшөөсэй л гэж хүн бүрт хэлэхгээд байна. Энэ богинохон амьдралдаа хүн шиг л яваад бусдад хар муу саналгүй хор хохирол учруулахгүй байчихад л бид эх орныхоо төлөө ихийг хийж байгаа нь тэр. Тэрнээс аугаа их шинжлэх ухааны нээлт хийгээд нийгэмд хувьсгал гаргаадах гэж хүн бүрээс шаардах нь утгагүй. Дор бүрнээ өөрийн хийж чадах бүхнээ дээд цэгт нь хийчхэд л жинхэнэ эх оронч хүн. Би эх оронч гээл бүх эрчүүд нь хил дээрээ хөтлөлцөж зогсох шог биздээ айн. Мөн олигархуудад ард түмнийг ядуу байлгах зориудын сонирхол байгаа нь мэдээжийн зүйл. Ядуу хүнээр хүссэнээ хийлгэж худалдаж авахад амархан шүү дээ. Охид хүүхнүүдийг нь дураараа эдэлж, хөвгүүд залуусыг нь уул уурхай харуул манааны ажилд зархийн тулд л юм.
Бас нэг ужгирсан асуудал бол монголчуудын дундах айдас ба үл итгэлцэл. Бид алхам тутамдаа бие биенээсээ айж хэнд хулхидуулчих бол гэж эмээж явдаг болж. Айдас бол өвчин. Ужгирхаараа хүнийг дотроос нь идэж тэр хүн амьдаараа өмхийрөх болно. Айдаст автсан хүн маш их бэрхшээлтэй тулгардаг. Тиймээс айдсыг ул мөргүй таягдах хэрэгтэй. Олигархуудад нийгмийг айдаст автуулах сонирхол бас л бий. Цагдаа, тагнуулын төв газрыг ард түмний төлөө биш ард түмнийг залхаан цээрлүүлэх газар болгон ашиглаж байгаа нь үүний тод жишээ. Айдаст автсан хүнийг удирдан залахад бас амархан.
Хүмүүс олигархи, гэмт хэргийн бүлэглэлүүдтэй муудалцахаас их айдаг. Энэ чинь буруу! Ингэснээрээ та тэдэнд бузар үйл бохир бизнесээ өргөжүүлэх боломж олгоно. Тэд таныг болоод танай гэр бүлийг ална тална гэж сүрдүүлдэг. Үүнээс айх зүйл байхгүй. Нэг үхэхээс ямар хоёр үхэх бишдээ. Үзээд л гарах хэрэгтэй. Тэдэнд ч бас гэр бүл гээд үнэт зүйлс байгаа, адилхан л тэдний үнэт зүйлст халдана гэдгээ хэл. Таныг цохьвол эргүүлээд цохь. Алах гэж дайрвал өөдөөс нь алах гэж дайрах хэрэгтэй. Үүний цаана юу хэлэхгээд байна вэ гэвэл өөдгүй хүмүүст ч гэсэн айдас бий. Энэ бол зөвхөн сэтгэл зүйн тулаан. Хэрвээ тэдэнд хатуухан хариу баривал тэд зүрхшээж дахиж зориглохгүй. Хэрвээ айх юм бол улам амтшиж улам гүнзгийрэх болно.
Нэг жишээ хэлье л даа. 10 жилийн нэг хүүг өөр нэг танхай банди үргэлж дээрэлхэж зодож, дээрэмдэж , элдэвээр доромжилдог байжээ. Хүү түүнээс үхтлээ айж сургуульдаа очихоос цэрвэж ер нь түүний амьдрал там болсон байлаа. Тэгээд тэр өөрийнхөө энэ урагшгүй амьдралыг удаан бодож үзэв. Бодоод байсан чинь хамгийн гол буруутан нь танхай этгээд биш тэр хүү өөрөө байлаа. Тэр өөрөө л анхнаасаа түүнд дээрэлхүүлж түүний бүх ёс бус авирыг тэгэх л ёстой аятай тэвчиж байжээ. Тэгээд эсэргүүцэл үзүүлэхгүй бол энэ бүхэн хэзээ ч дуусахгүй гэдгийг ухаарав. Өөрийнхөө төлөө хатуу зогсохоор шийдэж сургуульдаа очоод танхай этгээдтэй таарах мөчийг хүлээлээ. Танхай банди сурсан зангаараа түүн рүү тоомжиргүй харж мөнгө байгаа эсэхийг асуув. Хүү мөнгө байгаа гэхдээ өгөхгүй гэж хэлэв. Ийм огцом хариу сонссондоо тэр уурлан хүүг дэлсээд авав. Хүү хариуд нь бас л дэлсээд авчээ. Энэ удаа танхай банди үнэхээр цочирдов. Зэвүү нь ч хүрэх шиг айдас ч хүрэх шиг болжээ. Чи яана гэнээ гээд дайртал хүү түүний нүүрлүү угсруулан нударгаа буулгаж нүүр нь цусанд будагдах нь тэр. Сүүлээ хавчиж чихээ хулмайлгасан танхай этгээд ух хумгүй зугтах нь тэр. Үүнээс хойш хүүг хэн ч оролдсонгүй гэнээ.
Ард түмэн бол яг л энэ хүүгийн адилаар доромжлол ядуу зүдүүгийн зовлонг гэтэлж байна. Хэрвээ бидэнд амьтаны өөрийгөө хамгаалах, үр хүүхэд үндэс угсаагаа хамгаалах зөн өчүүхэн төдий үлдсэн юм бол тэмцэх л хэрэгтэй. Тэмцэхгүй юм бол бид адгууснаас дор гэсэн үг. Зүгээр л ид гэхэд идээл унт гэхэд унтдаг зомби эсвэл утсан хүүхэлдэй гэсэн үг.
Энд тэнд бичсэн зүйлс - ядуурлын талаар
Ер нь байгалийн баялаг, хоол хүнс үргэлж л дэлхийн иргэдэд хүрэлцээтэй байсан. Харин үргэлж хуваарилалт нь шог байсан. Үеийн үед л нийгмийн баялаг цөөн хүний гарт төвлөрч ирсэн. Ер нь хүн төрөлхтний түүх бол тэр чигтээ баялагийг хэрхэн хуваарилах талаарх маргаан тэмцэл юм. Мэдээж ноёлогч анги бидэнд сайн суралц сайн хөдөлмөрлө гэж суртал ухуулга хийнэ. Гэхдээ бидний хэд нь насан өтөл болсон цагтаа тэдний түвшинд очиж чадах бол? Хүний амьдралд зөвхөн авьяас билэг, хөдөлмөрч зан чанар, аз хийморь нөлөөлөхгүй. Бидний амьдарч байгаа систем маш их нөлөөтэй. Яагаад гэвэл бид өөрсдөө уг системийн эд эс нь юм. Миний хэлэх гээд байгаа санаа бол энэ систем цөөн хүний төлөө үйлчлээд байнаа л гэж. 90 оны хувьсгалын дараа хүмүүс янз бүрээр л баяжсан. Дийлэнх нь хувь нь бараг гараа хөдөлгөлгүй баяжсан шүү. Нийгмийн өмчийг эзэнгүйдүүлж хялбархан хувьчилж авсан, ногоон ягаан тасалбараа мэдэхгүй хүмүүсээс хамаг тасалбар хувьцааг нь цуглуулж том үйлдвэрийн эзэд болсон гээл. За тэгээл газарын наймаа, лиценз. Бид хичнээн онц сураад, нуруугаа хугартал зүтгээд систем өөрчлөгдөхгүй бол ямар ч үр дүнд хүрэхгүй. Мэдээж аминдаа арчаатай, ажил төрөлтэй нэг нь гайгүй л явна. Гэхдээ одоогийн цалин хөлс, инфляцийн төвшинг харах юм бол айдаа бас л бүрхэг байна шүү.
Тэр ч тийм шүү. Монголчууд гэхээр чи, би, бидний хамаатан садан, асуулт нэтийнхэн бүгдээрээ, засгийн газар, ерөнхийлөгч, УИХ гээд бүгдээрээ залхуу, хувиа хичээдэг, атаархуу болж сонсогдоод байгаан. Тэр залхуучууд нь лав нийгмийн цөөнх байгаа. Манай ойр төрлийнхөн, найз нөхөд дотор лав ангайгаад хэвтээд байгаа хүн алга. Бүгд л зогсоо зайгүй ажиллаж байна. Гагцхүү амьдрал нь сайжрахгүй байгаа шалтгаан гэвэл авч байгаа цалин нь мөнгөний үнэгүйдэлийг гүйцэхгүй байгаан. 150000 аар цалинждаг гудамжны цэвэрлэгч хүнийг залхуу гэхэд хэцүү. Өглөө 4 цагаас босч өвлийн тэсгим хүйтэнд гудамж шүүрдэж байгаа хүн яавч залхуу биш. Харин ч тийм хүнд ажил хийж байгаагийнхаа төлөө дулаан оффист суудаг хүнээс илүү цалин авмаар. Би дахиад хэлье. Монголд хүн амдаа хүрэлцэхүйц хоол хүнс, байгалийн баялаг, мөнгө бий. Хүн амын цөөнх л тэдгээрийг эзэмшээд байна. Ердөө л энэ.
Зах зээлийн системд бэлтгэлгүйгээр орсон. Өмч хувьчлалыг яаран хийж улсын өмчийг эзгүйдүүлж их хэмжээний хөрөнгийг төрийн эрхэнд байсан хүмүүс авсан. Олон ч үйлдвэр заводууд хаагдаж ажилгүйчүүдийн тоо асар хурдан өссөн. Үүнийг дагаад ядуурал газар авсан. Улбаалан нийгмийн шилжилтийн стрессыг даалгүй олон хүн архинд орж өвгөнт хэмээх хоч зүүх болсон. Хятадаас орж ирдэг байсан жижигхэн өвгөний дүрстэй архийг сайн санаж байгаа байх. Хүмүүс их өхөөрддөг байж билээ. Дараа нь улсын үйлдвэрүүдийг хувьчилж хувьцаа тараасан боловч тухайн үед хүмүүс хувьцааныхаа ашиг тусыг мэддэггүй байснаасаа болоод тэр даруйд нь зарж мөнгөтэй ба эрх мэдэлтэй хүмүүс хямд хувьцааг нь цуглуулан том үйлдвэрийн эзэмшигчид болсон. Сумдад л гэхэд сумын засаг дарга нар айлуудаас хувьцааг авдаг байсан гэж байгаа. Ягаан тасалбарыг зах дээр шуудайгаар нь зардаг байсан гэдэг. 90 оны хувьсгалын дараах эдийн засгийн шилжилт нь санамсаргүй биш бүгд санаатай үйлдлүүд байсан. Тухайн үед төрийн эрхэнд байсан хүмүүс туршлагагүйгээсээ болоод алдаа хийсэн гэж ярьдаг ч цуглуулсан хөрөнгийн харах юм бол алдаа нь үргэлж өөрсдөд нь ашигтай байжээ гэж ойлгогдохоор. Дээрээс АНУ ын боловсруулсан мастер төлөвлөгөө ч үүнд хамаатай. 50, 60 аад оны үеэс ЗСБНХУ-г задарсаны дараа пост социалист орнуудыг хэрхэн бусниулах аргаа боловсруулж байсан гэдэг. Нобелын олон шагналт эдийн засагчид АНУ-ын ТТГ-ын агентууд байдаг. Тийм агентуудын хүчээр буурай орны тархийг угаадаг билээ. Пост социалист орнуудыг эдийн засгийн хувьд колоничлох үйл ажиллагаа нь одоо ч амжилттай явагдсаар байна.
Яагаад соц системд амьдарч байсан хүмүүс материаллаг зүйлд шунаж шүтэх болсон бэ? Тухайн үед төвлөрсөн эдийн засагтай, хувийн өмчтэй байхийг хатуу хориглох буюу хувийн өмчтэй байх нь нүгэл мэтээр сурталчилдаг байлаа. Тэр үед баян хоосны ялгаа бараг байхгүйтэй ижил байсан юм. Хамгийн баян гэгдэх дарга нар ч гэсэн жирийн л Орос тавилгатай энгийн орон сууцанд амьдардаг байлаа. Ганц давуу эрх нь Орос дэлгүүрээр орж үйлчлүүлэх кэкэ. Харин 90 оны хувьсгалын дараа иргэд хувийн өмчтэй болох үүд хаалга нь нээгдэж ёстой л нэг чадахынхаа хэрээр цуглуулах боломжтой болов. Тийм өндөр боловсролтой, төрийн дээд алба хашиж байсан хүмүүс яагаад материаллаг баялагт хэт шунах болсон нь ердөө л амьдралынхаа ихэнхийг тарчиг өнгөрүүлж байсантай холбоотой. Нэг ёсондоо юм үзээгүй ч гэж хэлж болох. 30 юмуу 40 нас хэвийсэн үед нь систем солигдож хүүхэд насандаа үзээгүй тансаглалуудыг анх харсандаа яг л хүүхэд мэт аяглах нь тэр. Хүүхэд таалагдсан зүйлээ заавал авах гэж аашилдаг даа. Бидний үеийн залуучууд юугаараа ялгаатай вэ? Бидний үеийн залуучууд нэгэнт капиталист нийгэмд амьдраад үзчихсэн. Тийм болохоор бидний сэтгэхүй хижээл насны шуналтай төрийн түшээгээс тэс ондоо юм. Материаллаг зүйлээс илүүтэйгээр оюун ухаан, эрдэм боловсролыг чухалчилдаг. Тийм болохоор бидний үе төрийн эрхэнд гарах үед л Монгол улсыг өөрчилж 90 онд нөгөө яриад байсан шударга ёс, тэгш эрх, баян хоосны ялгаагүй нийгмийн төлөө ажиллах болно.
Хятад шиг тэрбум хүнтэй хүнтэй оронд боломжгүй. Монгол шиг цөөн хүнтэй оронд бүрэн боломжтой гэж үзэж байна.
Бүгдээрээ л хөрөнгөтөн болоод бусад буурай орны хүмүүс ирж хар ажил хийж байг л дээ. Би эсвэл хэзээ ч хүрч болшгүй утопи зүйл яриад байгаан болов уу.
30 жилийн дараа хэдүүлээ өвгөрчөөд Монголчуудыг яаж ядуурлаас аврах вэ гэж яриад сууж магадгүй л байх. Тэр цагт харин хамаг баялагаа гадныханд туучихсан 100 хувь цөлийн бүс болсон байх вий дээ. Одоо арай оройтоогүй байна гэж бодном. Олон зуун сая хятад, энэтхэгүүд өлбөрч үхэж байна уу хамаа алга. 2 сая 800 мянган хүнийг орон байртай хоол ундтай амьдруулчих ур ухаан Монголчуудад байгаа гэж бодож байна. Хэрвээ энэ даалгаврыг биелүүлж чадахгүй бол агуу үндэстэн гэж цээжээ дэлдээд хэрэг юун.
Аан тэр чинь төвлөрсөн эдийн засаг. Төвлөрсөн эдийн засаг практик дээр амжилтгүй менежмент гэдэг нь батлагдсан. Ленин сүүлийн жилүүддээ бас төвлөрсөн эдийн засгийн сул талыг ойлгож зах зээлийн системд шилжих нь зөв юм гэсэн дүгнэлтэнд хүрсэн байдаг. Харин санаагаа хэрэгжүүлж чадалгүй нас баран Сталин гэдэг диктатор гараад коммунизмыг үргэлжлүүлсэн. За энэ ч яахав 20 зууны эхэн үеийн явдал. Нэгэнт өнөөгийн Монголчуудыг ядуурлаас аврах талаар ярьж байгаа болохоор гарах гарцын олох нь чухал. Газарын баялагаар баяжина гэж үндсэн зорилтоо засаг төр тодорхойлчоод байгаа учираас гол стратегийн ордуудынхаа хувьцааг иргэдэд тараах маягаар ногдол ашиг өгч ядуурлаас гаргах нэгэн арга байж болно. Ганц Эрдэнэт л биднийг тэжээж байлаа шүү дээ. Эрдэнэт шиг дорвитой дахиад 3-4 үйлдвэр байхад төсөвөө ч бүрдүүлээд ард иргэддээ ногдол ашиг өгөөд явах боломжтой гэж бодож байна.
Инфляци. Инфляци хэнд ашигтай вэ гэхээр мэдээж арилжааны банкуудад. Хүн бүр цалингаараа амьдраад эхэлвэл хэн банкнаас зээл авах билээ дээ. Тийм болохоор инфляци хэмээх үл үзэгдэгч дайсантай байлдаал байна байлдаал байна. Гэхдээ хэзээ ч дарж чаддаггүй нь хачирхалтай. Монгол шиг цөөхөн хүнтэй жижигхэн эдийн засагтай оронд хүртэл дийлддэггүй дайсан гэж байгаа. Уг нь Монгол банкны үүрэг бол инфляцгүй төгрөгийг бойжуулах. Харин одоо яг эсрэгээрээ инфляцийг зохиомлоор хөөрөгдөж байна. Яг л Америкийн холбооны нөөц шиг зогсоо зайгүй төгрөг хэвлэдэг газар болжээ. Зах зээлд хэт их төгрөг нийлүүлэгдэхээр юу болох нь мэдээж тодорхой. Цалин чинь 50000 төгрөгөөр нэмэгдлээ гэхэд маргааш өргөн хэрэглээний бараа яг тэр хэмжээгээр үнэ нь өссөн байдаг гаж тогтолцоо Монголд нэгэнт бий болсон. Илүү авсан 50000 аараа нэг талх илүү авна гэж бодож байвал горьдсоны чинь гарз гэж хэлж байгаатай яг ижил. Инфляцийг арилжааны банкууд дэмжиж байна. Арилжааны банкны эзэд нь эрх баригчид өөрөө. Монгол банкны ерөнхийлөгчийг эрх баригчид томилдог. Монгол банк бол хараат бус эдийн засгийн бодлого хэрэгжүүлдэггүй яг л хувийн компани шиг ажилладаг болсон газар. Дургүйгээ хүрвэл ерөнхийлөгчийн хэрэгт хийгээд дараагийн утсан хүүхэлдэйгээ тавьчихна.
Нийт хадгаламжийн 90 хувийг хадгаламж эзэмшигчдийн 3-5 хувь нь эзэмшдэг. Монголын баялагийг цөөхөн гэр бүл хуваан эзэмшдэг болохоор 2 сая гаруй хүн ядуу амьдарч байна. Бүх хүнд хүрэлцэхээр хоол хүнс, орох орон, эд баялаг Монголд бий. Гэхдээ ноёлогч бүлгийнхэн ард түмнийг ядуу байлгах сонирхолтой. Ядуу хүмүүсийг дээрэлхэхэд, худалдан авахад амархан. Харин тэр залхуурал, архидалт, хариуцлагагүй байдал нь ядуурлаас улбаалан гарсан зүйл. Өөрсдөө хамаг юмыг хамж идчээд ард түмнээ архичин зандалчинаар нь дууддаг нь хаа газарын луйварчдын зан мөнөөсөө мөн.
Зах зээлийн системд бэлтгэлгүйгээр орсон. Өмч хувьчлалыг яаран хийж улсын өмчийг эзгүйдүүлж их хэмжээний хөрөнгийг төрийн эрхэнд байсан хүмүүс авсан. Олон ч үйлдвэр заводууд хаагдаж ажилгүйчүүдийн тоо асар хурдан өссөн. Үүнийг дагаад ядуурал газар авсан. Улбаалан нийгмийн шилжилтийн стрессыг даалгүй олон хүн архинд орж өвгөнт хэмээх хоч зүүх болсон. Хятадаас орж ирдэг байсан жижигхэн өвгөний дүрстэй архийг сайн санаж байгаа байх. Хүмүүс их өхөөрддөг байж билээ. Дараа нь улсын үйлдвэрүүдийг хувьчилж хувьцаа тараасан боловч тухайн үед хүмүүс хувьцааныхаа ашиг тусыг мэддэггүй байснаасаа болоод тэр даруйд нь зарж мөнгөтэй ба эрх мэдэлтэй хүмүүс хямд хувьцааг нь цуглуулан том үйлдвэрийн эзэмшигчид болсон. Сумдад л гэхэд сумын засаг дарга нар айлуудаас хувьцааг авдаг байсан гэж байгаа. Ягаан тасалбарыг зах дээр шуудайгаар нь зардаг байсан гэдэг. 90 оны хувьсгалын дараах эдийн засгийн шилжилт нь санамсаргүй биш бүгд санаатай үйлдлүүд байсан. Тухайн үед төрийн эрхэнд байсан хүмүүс туршлагагүйгээсээ болоод алдаа хийсэн гэж ярьдаг ч цуглуулсан хөрөнгийн харах юм бол алдаа нь үргэлж өөрсдөд нь ашигтай байжээ гэж ойлгогдохоор. Дээрээс АНУ ын боловсруулсан мастер төлөвлөгөө ч үүнд хамаатай. 50, 60 аад оны үеэс ЗСБНХУ-г задарсаны дараа пост социалист орнуудыг хэрхэн бусниулах аргаа боловсруулж байсан гэдэг. Нобелын олон шагналт эдийн засагчид АНУ-ын ТТГ-ын агентууд байдаг. Тийм агентуудын хүчээр буурай орны тархийг угаадаг билээ. Пост социалист орнуудыг эдийн засгийн хувьд колоничлох үйл ажиллагаа нь одоо ч амжилттай явагдсаар байна.
Яагаад соц системд амьдарч байсан хүмүүс материаллаг зүйлд шунаж шүтэх болсон бэ? Тухайн үед төвлөрсөн эдийн засагтай, хувийн өмчтэй байхийг хатуу хориглох буюу хувийн өмчтэй байх нь нүгэл мэтээр сурталчилдаг байлаа. Тэр үед баян хоосны ялгаа бараг байхгүйтэй ижил байсан юм. Хамгийн баян гэгдэх дарга нар ч гэсэн жирийн л Орос тавилгатай энгийн орон сууцанд амьдардаг байлаа. Ганц давуу эрх нь Орос дэлгүүрээр орж үйлчлүүлэх кэкэ. Харин 90 оны хувьсгалын дараа иргэд хувийн өмчтэй болох үүд хаалга нь нээгдэж ёстой л нэг чадахынхаа хэрээр цуглуулах боломжтой болов. Тийм өндөр боловсролтой, төрийн дээд алба хашиж байсан хүмүүс яагаад материаллаг баялагт хэт шунах болсон нь ердөө л амьдралынхаа ихэнхийг тарчиг өнгөрүүлж байсантай холбоотой. Нэг ёсондоо юм үзээгүй ч гэж хэлж болох. 30 юмуу 40 нас хэвийсэн үед нь систем солигдож хүүхэд насандаа үзээгүй тансаглалуудыг анх харсандаа яг л хүүхэд мэт аяглах нь тэр. Хүүхэд таалагдсан зүйлээ заавал авах гэж аашилдаг даа. Бидний үеийн залуучууд юугаараа ялгаатай вэ? Бидний үеийн залуучууд нэгэнт капиталист нийгэмд амьдраад үзчихсэн. Тийм болохоор бидний сэтгэхүй хижээл насны шуналтай төрийн түшээгээс тэс ондоо юм. Материаллаг зүйлээс илүүтэйгээр оюун ухаан, эрдэм боловсролыг чухалчилдаг. Тийм болохоор бидний үе төрийн эрхэнд гарах үед л Монгол улсыг өөрчилж 90 онд нөгөө яриад байсан шударга ёс, тэгш эрх, баян хоосны ялгаагүй нийгмийн төлөө ажиллах болно.
Хятад шиг тэрбум хүнтэй хүнтэй оронд боломжгүй. Монгол шиг цөөн хүнтэй оронд бүрэн боломжтой гэж үзэж байна.
Бүгдээрээ л хөрөнгөтөн болоод бусад буурай орны хүмүүс ирж хар ажил хийж байг л дээ. Би эсвэл хэзээ ч хүрч болшгүй утопи зүйл яриад байгаан болов уу.
30 жилийн дараа хэдүүлээ өвгөрчөөд Монголчуудыг яаж ядуурлаас аврах вэ гэж яриад сууж магадгүй л байх. Тэр цагт харин хамаг баялагаа гадныханд туучихсан 100 хувь цөлийн бүс болсон байх вий дээ. Одоо арай оройтоогүй байна гэж бодном. Олон зуун сая хятад, энэтхэгүүд өлбөрч үхэж байна уу хамаа алга. 2 сая 800 мянган хүнийг орон байртай хоол ундтай амьдруулчих ур ухаан Монголчуудад байгаа гэж бодож байна. Хэрвээ энэ даалгаврыг биелүүлж чадахгүй бол агуу үндэстэн гэж цээжээ дэлдээд хэрэг юун.Аан тэр чинь төвлөрсөн эдийн засаг. Төвлөрсөн эдийн засаг практик дээр амжилтгүй менежмент гэдэг нь батлагдсан. Ленин сүүлийн жилүүддээ бас төвлөрсөн эдийн засгийн сул талыг ойлгож зах зээлийн системд шилжих нь зөв юм гэсэн дүгнэлтэнд хүрсэн байдаг. Харин санаагаа хэрэгжүүлж чадалгүй нас баран Сталин гэдэг диктатор гараад коммунизмыг үргэлжлүүлсэн. За энэ ч яахав 20 зууны эхэн үеийн явдал. Нэгэнт өнөөгийн Монголчуудыг ядуурлаас аврах талаар ярьж байгаа болохоор гарах гарцын олох нь чухал. Газарын баялагаар баяжина гэж үндсэн зорилтоо засаг төр тодорхойлчоод байгаа учираас гол стратегийн ордуудынхаа хувьцааг иргэдэд тараах маягаар ногдол ашиг өгч ядуурлаас гаргах нэгэн арга байж болно. Ганц Эрдэнэт л биднийг тэжээж байлаа шүү дээ. Эрдэнэт шиг дорвитой дахиад 3-4 үйлдвэр байхад төсөвөө ч бүрдүүлээд ард иргэддээ ногдол ашиг өгөөд явах боломжтой гэж бодож байна.
Инфляц ийм байгаа тохиолдолд одоогийн цалин яагаад ч хүрэлцэхгүй. Цалин гэдэг чинь уг нь амьдрахын тулд авдаг биздээ. Харин одоо цагт цалингаараа амьдарна гэвэл онигоо шиг сонсогддог болж. Хэрвээ тийм л их валютын нөөцтэй болсон юм бол төгрөгийг бага багаар чангаруулах хэрэгтэй. Урьд нь чангаруулах гэхээр хангалттай валютын нөөц байхгүй байна гээд л гомдоллоод байсан. Одоо болохоор юу ч хийхгүй байх юм. Цалин хүрэлцэхгүй байна гэдэг чинь ажилынхаа хөлсөнд авсан мөнгө нь л чалхгүй байна гэсэн үг шүү дээ. Тийм болохоор төгрөгийг чангаруулах цаг нь болсон.
Экспортод муугаар нөлөөлнө гээд байгаан. Монгол ямар экспортын их гүрэн биш дээ. Гадаад худалдаа дандаа алдагдалтай гардаг. Маш их импортлогч орон шүү дээ. Тэгээд ч экспортын орлого нийт иргэдэд нээх хүртээлтэй байдаггүй. Төгрөгийн ханшийг сул байлгах сонирхол зарим хүмүүст байх шиг байна.
Инфляци = ядуурал
Экспортод муугаар нөлөөлнө гээд байгаан. Монгол ямар экспортын их гүрэн биш дээ. Гадаад худалдаа дандаа алдагдалтай гардаг. Маш их импортлогч орон шүү дээ. Тэгээд ч экспортын орлого нийт иргэдэд нээх хүртээлтэй байдаггүй. Төгрөгийн ханшийг сул байлгах сонирхол зарим хүмүүст байх шиг байна.
Инфляци = ядуурал
Forex gold trend 6-21
Урьдчилсан байдлаар эллиотын давалгаа маань ингэж харагдаж байна. 1660 гэдэг тоо бас нөөцөнд бий.
Forex gold trend 6-21
Стокастик дээш чиглэлтэй байна. MACD дээш чиглэн шүргэлцэхэд ойртож байна. 5-р давалгаа гүйцэхэд өмнөх рекордоо шинэчлэх ёстой.
Tuesday, June 14, 2011
Forex gold trend 6-14
Алт 1550 ийг сэтлэх гэж хэд хэд оролдоод бүтэлгүйтэж унаж эхэллээ. Энэ нь бас улирлын ч чанартай. Зуны улирал эхэлж дийлэнх арилжаачид компьютераа унтараагаад амралтанд явдаг үе билээ. Ямартай ч индикаторууд нэгэн дуугаар доош чиглэж байна. Миний таамагласан 1600 маань улам холдсоор л. Гэхдээ 6 сар хараахан дуусаагүй байна. Хэрвээ энэ сардаа шинэ рекорд тогтоож чадахгүй бол 8 сар бидэнд шинэ рекорд авчрах нь даамжиггүй.
Saturday, June 4, 2011
Forex gold trend 6-4
Энэ давалгаа 1600 эсвэл 1660 хүрнэ гэсэн таамаглал маань хүчинтэй хэвээрээ л байна. Дэлхийн эдийн засаг ийм дорой байгаа үед шар металл маань шинэ рекорд тогтоох нь баталгаатай. Стокастик доош зааж буй ч MACD дээш чиглэж байгаа нь ерөнхий трендыг илтгэж байгаа юм. Стокастик бол арилжааны зайг илтгэдэг. MACD доош чиглэсэн тохиолдолд тренд солигдлоо гэж үзнэ.
Subscribe to:
Posts (Atom)